Een testament is voor nabestaanden niet altijd duidelijk. Er wordt regelmatig over de uitleg van een testament geprocedeerd.

Waar heeft dat mee te maken? De financiële belangen zijn meestal groot: een gemiddelde erfenis betreft ongeveer € 100.000,00. Als het om veel geld gaat, lopen discussies sneller uit de hand.

Daar komt bij dat familiebanden wat losser zijn geworden dan in de tijd van onze grootouders. En vaker dan vroeger is aan de orde dat een erflater tijdens zijn leven meer dan één huwelijk of relatie heeft gehad, en dat uit verschillende huwelijken of relaties kinderen zijn geboren (samengestelde gezinnen met halfbroers en halfzussen). Al die nieuwe relaties kunnen best ingewikkeld zijn. (Cabaretier Roel C. Verburg zet dit uiteen in zijn grappige lied “Opa van mezelf”, te vinden op Youtube: https://youtu.be/qMkHAjFD7zc).

Als een testament vragen oproept, voelen nabestaanden niet altijd de noodzaak om er in overleg met elkaar uit te komen. En soms lukt het eenvoudigweg niet om op één lijn te komen.

Als nalatenschapsmediation of overleg voeren via advocaten geen oplossing biedt, dan kunnen de nabestaanden kiezen om over de uitleg van het testament te gaan procederen. Daarvoor hebben zij een erfrechtadvocaat nodig, en die houdt natuurlijk rekening met de wet én de rechtspraak op dit gebied.

Wat staat er in de wet over de uitleg van een uiterste wilsbeschikking (zoals bijvoorbeeld een testament)?

In artikel 4:46 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek staat:

“Bij de uitlegging van een uiterste wilsbeschikking dient te worden gelet op de verhoudingen die de uiterste wil kennelijk wenst te regelen, en op de omstandigheden waaronder de uiterste wil is gemaakt.”

Daarnaast is er nog de rechtspraak. Rechters doen regelmatig uitspraak in rechtszaken waarin de nabestaanden het niet eens zijn over de uitleg van een testament. Bijzonder zijn de uitspraken waarin niet de letterlijke tekst van een testament wordt gevolgd, maar waarin de rechter meer belang hecht aan de bedoeling van de erflater of de omstandigheden ten tijde van de totstandkoming van het testament.

In deel II van deze blog ‘Uitleg van het testament’ ga ik in op twee van dergelijke bijzondere uitspraken.

Mynke Warnink